Korzeń maca – właściwości, pochodzenie, dawkowanie

 Pochodzenie i uprawa korzenia Maca

Jest to roślina bulwiasta, uprawiana jest w górach Andach w Peru i to właśnie Inkowie byli pierwszymi, którzy ją uprawiali. Literatura podaje, że uprawiana jest na wysokości około od 3300 do 4500 m. n.p.m.  W związku z panującymi na takich wysokościach warunkami, jako jedna z niewielu roślin jest w stanie tam przetrwać. Podłoże stanowią skaliste gleby na tarasach gór. Uprawy są organiczne.

Maca wyrasta z nasion i jest podobna to rzodkiewki.  Można rozróżnić parę kolorów korzenia: kremowy, żółty, jasnoróżowy, czerwony, czarny, fioletowy, zielony.

Ludzie uprawiają korzeń i wykorzystują go jako warzywo. Mieszkańcy Ameryki Południowej spożywają macę od tysiącleci. Zastosowanie tej rośliny sięga nawet 3800 lat p.n.e.

Do Europy sprowadził ją kapitan de Soto około 1549 roku. Otrzymał ja w darze. Od tamtej pory zyskiwała rozgłos o swoich fantastycznych właściwościach nie tylko w Ameryce Południowej.

Maca jest rośliną z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Oznacza to, że jest rośliną krzyżową! Osoby mające problemy z tarczycą powinny wziąć to pod uwagę. Nadużywanie może przynieść odwrotny efekt.

Roślina ta często występuje pod różnymi nazwami.  Warto je znać, aby nie dać się czasem nabrać na chwyt marketingowy:

Jeśli chodzi o nazwy, pod którymi jest klasyfikowana:

• Lepidium meyenii, Walpers (od niemieckiego botanika Gerharda Walpersa, który ją badał) i jest to główna nazwa, inaczej też Lepidium affine Wedd. czy Lepidium gelidum Wedd.

Synonimy to:

• Lepidium peruvianum G.Chacón ( Chacón to pracownik Walpersa, który próbował zmienić nazwę. Jednak to Lepidium meyenii, Walpers jest uznawane przez rząd Peru za prawidłowe)
• Lepidium meyenii var. affine Thell.
• Lepidium meyenii var. gelidum (Wedd.) Hosseus
• Lepidium meyenii subsp. gelidum (Wedd.) Thell.
• Lepidium orbignyanum Wedd.
• Lepidium weddellii O.E.Schulz18

Potocznie możemy znaleźć ją pod nazwą:

• Peruwiański żeń-szeń
• Maca-Maca, Maino, Ayak Chicira czy Ayak Willku – z keczuańskiego.
• Trawa Pieprzowa
• Maca lub Maka – z hiszpańskiego
• Pieprzowe ziele

Gdzie kupić korzeń maca

Korzeń maca można kupić np. w sklepie internetowym iHerb.com wtedy przesyłka przyjdzie z USA w ciągu paru dni jeżeli wybierzemy kuriera DHL. W Polsce też jest wiele sklepów, w których można zakupić ten suplement. Korzeń maca można kupić w postaci kapsułek, proszku lub kropelek.

Wartość odżywcza korzenia maca

Maca zawiera białko, węglowodany jak i kwasy tłuszcze. Ma mnóstwo witamin i minerałów.

Białko

Korzeń macy zawiera średnio 10-14% białka. Jest więc fajnym dodatkiem białkowym w naszej diecie. Zawiera wiele aminokwasów, nie wszystkie, ale bardzo sporą liczbę z nich.

Egzogenne:

• Fenyloalanina – 55 mg/g
• Walina – 79 mg/g
• Metionina – 28 mg/g
• Izoleucyna – 47 mg/1 g białka
• Leucyna – 91 mg/1 g białka
• Lizyna – 55 mg/1 g białka
• Treonina – 33 mg/g

Względnie egzogenne:

• Histydyna – 22 mg/g
• Arginina – 99,4 mg/g

Endogenne:

• Alanina – 63 mg/g
• Kwas asparaginowy – 97 mg/g
• Kwasu glutaminowy – 156 mg /g
• Seryna – 50 mg/g
• Glicyna – 68 mg/g
• Prolina – 5mg/g
• Hydroksyprolina -26mg/g

Względnie endogenne:

• Tyrozyna – 31 mg/g

Zawiera także sarkozynę 7mg/g – jest to metyloaminokwas, pochodna glicyny.

Węglowodany

Maca zawiera ich 59%. Błonnik stanowi  8,5%.

Kwasy tłuszczowe

Tłuszcze stanowią około 2,2% składu.

Zawartość niektórych kwasów tłuszczowych nasyconych:

• Laurynowy- 0,8%
• Mirystynowy – 1,4%
• Palmitynowy – 23,8%
• Palmitooleinowy – 2,7%
• Stearynowy – 6,7%
• Margarynowy – 1,8%
• Nonadekanowy – 0,4%
• Behenowy – 2%
• Lignocerynowy -0,4%

Zawartość niektórych kwasów tłuszczowych nienasyconych:

• Linolowy – 12,6%
• Oleinowy – 11,1

Jak widać maca zasobna jest zarówno w kwasy nasycone, jak i nienasycone. Jest to tylko część z nich.

Witaminy i minerały

Maca jest bogatym źródłem wielu witamin jak :

• B1
• B2
• B12
• E
• Niacyna ( B3, PP)
• Kwas askorbinowy- witamina C
• A

Jak i minerałów – makro i mikroelementów:

• Fe – żelazo
• P – fosfor
• Zn – cynk
• Mg – magnez
• Mn – mangan
• Cu- miedź
• Ca- wapń
• S – Siarka
• Sn-Selen
• Na – Sód
• K – Potas

Wiele źródeł podaje różny skład i zawartość poszczególnych minerałów i witamin.

Metabolity wtórne korzenia maca

Są to wytwarzane przez rośliny związki chemiczne. W korzeniu maca występują:

• glukozynolany
• steroidy
• izotiocyjaniany
• flawonoidy
• saponiny
• alkaloidy
• antocyjaniny
• alkamidy
• prostaglandyny
• taniny
• urydyna
• beta-karboliny
• kwas jabłkowy
• macamidy
• macaeny  ( macaenesy)

Każdy z tych metabolitów ma pewne właściwości. Przykładowo:  Flawonoidy pozbywają się powstających wolnych rodników, które nie są naszym sprzymierzeńcem. Izotiocyjaniany wpływają na zmniejszenie prawdopodobieństwa powstania nowotworów wątroby i piersi.

Właściwości korzenia maca

• Korzeń Maca jest silnym adaptogenem. Co to jest adaptogen? Są to zioła, które mają właściwości wspomagające naszą odporność np. taką związaną ze stresem. Przy swoim szerokim działaniu nie jest toksyczna i może być spożywana przez dłuższy okres czasu. Pozwala przetrwać ciężkie chwile obciążania psychicznego i fizycznego, które związane są z naszym codziennym szybkim życiem. Działa przeciw depresyjnie. Pomaga naszemu organizmowi utrzymać się w stanie homeostazy, stabilizuje i równoważy systemy w naszym organizmie.
• Wspomaga funkcjonowanie układu endokrynnego – działa korzystnie dla naszej gospodarki hormonalnej. Łagodzi objawy PMS, menopauzy. Wspomaga pracę tarczycy (jednak trzeba uważać, gdyż jest to roślina krzyżowa) i nadnerczy.
• Można spotkać się też, że stwierdzeniami, że jest afrodyzjakiem, wspomaga płodność, libido i popęd seksualny. Jedne badania twierdzą, że jest to tylko placebo inne potwierdzają to działanie. Działanie związane jest miedzy innymi ze sporą zawartością argininy. Mówi się też o niej: peruwiańska viagra, więc chyba jednak coś jest na rzeczy 🙂 Podaję się ją mężczyznom z zaburzeniami płodności.  Tabele ukazującą wpływ korzenia maca na płodność możecie znaleźć między innymi pod tym linkiem: http://maca-polska.pl/25,plodnosc
• Ma swój udział w obniżeniu prolaktyny, w połączeniu z odpowiednią dietą.
• Wspomaga proces leczenia osteoporozy i zapalenia stawów oraz zmniejsza ryzyko złamań. Wpływa na wzmocnienie zębów – dzięki dużej zawartości wapnia.
• Spowalnia procesy starzenia się organizmu. Staję się to między innymi dzięki zawartym w macy antyoksydantom. Niszczą wolne rodniki, które atakują nas każdego dnia.
• Jest produktem bogatym w żelazo i jest polecana w leczeniu anemii.
• Pomocna w stanach niedożywienia.
• Zmniejsza ryzyko zachorowań na nowotwory. Poprawia samopoczucie po chemioterapii.
• Poprawia samopoczucie zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Ma działanie energetyzujące i wzmacnia wytrzymałość fizyczną organizmu.
• Poprawia pracę umysłu, pamięć, zdolność zapamiętywania.
• Jest produktem wzmacniającym na nasze procesy immunologiczne.
• Ciemniejsze odmiany korzenia typu czarna czy fioletowa zawierają więcej jodu ( jeżeli posiadasz zaburzenia tarczycy, które wynikają z zaburzeń jodu- jego nadmiaru- to maca nie będzie wskazana).
• Ma silne działanie bakteriostatyczne i fungistatyczne. Nie zabija bakterii i grzybów, ale wstrzymuje ich namnażanie się. Dzieję się tak dzięki olejkom goryczkowym w niej zawartym.

 

Korzeń macy w sporcie

Znakomicie sprawdza się jako suplement nie tylko poprawiający nasze zdrowie i samopoczucie. Okazało się, że wpływa także na wzmocnienie ciała, przyrost masy mięśniowej i lepszą ich sprężystość. Dzieję się tak, dzięki sterolom zawartym w macy.  Tylko nie wyobrażajcie sobie od razu nie wiadomo jakich rezultatów 🙂 Jest to fajny dodatek, ale na samej macy przysłowiowej „masy” się nie zrobi 🙂 (odpowiednia dieta i trening siłowy to podstawa).

Ponad to:

• Jako źródła wapnia, krzemu i magnezu sprawdzi się jako jeden z produktów chroniących nasze kości przed urazami.
• Między innymi, dzięki argininie jest produktem energetyzującym, doda sił i energii.
• Sprawdza się fantastycznie w koktajlu po treningu.
• Pomoże przetrwać okres wzmożonych treningów np. okres przedstartowy.
• Jest antyoksydantem, co pozwoli wspomóc regenerację naszego ciała
• Wspomaga naturalną produkcję naszych hormonów.

Przeciwwskazania do stosowania korzenia maca

Generalnie korzeń macy uznany jest za adaptogen. Świadczy to o tym, iż może być stosowany bez problemowo. Nie jest toksyczny, a wręcz je usuwa z naszego organizmu.

Jednak panowie ze stanem zapalnym gruczołu krokowego mogą odczuwać jakieś dolegliwości bólowe z powodu zwiększonego ukrwienia narządu płciowego.

Uważać powinny także osoby z chorobami tarczycy. Jak pisałam wyżej, chodzi o nadmiar jodu.  Pamiętaj, aby przeanalizować swój jadłospis. Może dostarczasz go w zbyt dużej ilości z innych produktów.

Spotkałam się także z ostrzeżeniem co do osób posiadających duże problemy z nerkami, ponieważ maca posiada dość sporo potasu.

Moim zdaniem, jak ze wszystkim, należy zachować zdrowy rozsądek.

Dawkowanie korzenia maca

Produkt ten można obecnie kupić zarówno w tabletkach, kropelkach jak i proszku.

Przyjmuję się ramy od małej łyżeczki do nawet łyżki czy dwóch dziennie. Gramatura produktu jest różna, zależy to od potrzeb naszego organizmu i w jakim celu ją stosujemy oraz naszej reakcji. Można zacząć od małych ilości i zwiększać w razie potrzeby, gdy organizm się adaptuje. Nie spowoduje to zbyt dużego szoku ze strony układu endokrynnego.

Warto robić sobie przerwy w suplementacji.

Proszek można stosować jako dodatek do koktajli, sałatek czy zup.

 

Ciekawostka

Proszek korzenia macy stosuje się w kosmetykach do pielęgnacji włosów i skóry. Maca może zwiększyć syntezę kolagenu. Tym samym poprawi napięcie i wygląd naszej skóry oraz zapobiegnie wypadaniu włosów.

 ŹRÓDŁA:

• Tong Kwee Lim – „Edible medicinal and non medicinal plants. Volume 9, Modified stems, roots, bulbs” –  str. 801 – 828
• http://realrawfood.com/maca-history-info
• http://maca-polska.pl/12,warunki-uprawy
• https://en.wikipedia.org/wiki/Lepidium_meyenii
• http://leszekmatela.com/maca-dla-zdrowia/
• http://www.naturalna-medycyna.com.pl/maca-super-zywnosc-inkow-maca.html
• http://rozanski.li/37/maca-lepidium-peruvianum-lepidium-meyenii/
• http://www.sfd.pl/MACA_Lepidium_-t311474.html
• http://www.naturalnews.com/029101_maca_root_adaptogens.html

Jeżeli masz jakieś pytania dotyczące korzenia maca, lub ten artykuł pomógł Ci w jakiś sposób. Powiedz mi o tym w komentarzu poniżej.

Dołącz do mnie na Facebooku i bądź na bieżąco z nowościami w żywieniu i treningu.